Telif Hakkı: Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa (FSEK) göre eser; sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim, edebiyat, musiki, güzel sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat mahsullerinin telif hakkı alınarak tescil edilmesidir. Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’na göre bir fikir ve sanat ürününün eser olarak kabul edilip telif hakkı alma konusunda koruma altına alınabilmesi için;
Kültür Bakanlığı’na bağlı olan, Telif Hakları Genel Müdürlüğü‘ne başvuru yapılır. Uygulamada fikir ve sanat eserlerinin tescil ve kayıt işlemleri olarak telif hakkı koruma araçları iki ayrılır:
Telif haklarından; Müzik ve sinema eserleriyle, bilgisayar oyunları için ticari dolaşıma sunulmadan önce kayıt ve tescili yapılması zorunludur. Sinema ve müzik eserlerinde filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film yapımcıları ile seslerin ilk tespitini gerçekleştiren fonogram yapımcıları, hak iddia etmek amacı taşımaksızın, sahip oldukları hakların ihlal edilmemesi, hak sahipliklerinin belirlenmesinde ispat kolaylığı sağlanması ve mali haklara ilişkin yararlanma yetkilerinin takip edilebilmesi amacıyla sinema ve müzik eserlerini içeren yapımlarının kayıt ve tescilini yaptırarak telif hakkı almalılar.
Telif haklarından; İlim ve Edebiyat Eserleri, Güzel Sanat Eserleri, Musiki Eserler, Bilgisayar Programı ve Veritabanları isteğe bağlı olarak kayıt ve tescil yaptırılabilir.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’na tescil, başvuru sahibinin beyanına dayanılarak yapılmakta olduğundan, kayıt esnasında yanlış ve aldatıcı beyanlar ile kendisine ait olmayan mali ve manevi haklara ilişkin yanlış beyanda bulunanlar, 5846 sayılı Yasadaki hukuki ve cezai müeyyidelere tabi tutulacaklardır.
FSEK Kanununda belirtilen haklar konusunda, hak ihlaline uğrayan fikir ve sanat eseri sahipleri böyle bir durumda farklı yöntemleri kullanarak hukuki yollara başvurabilmektedir.
Telif hakkı süresi, eser sahibinin yaşamı boyunca ve ölümünden itibaren 70 yıldır.
Müzik telif hakkı, şarkı telif hakkı, beste telif hakkı, film telif hakkı, oyun telif hakkı, android telif hakkı aklınıza takılan bütün telif hakkı sorularıyla ilgili uzman ulaşabilir ve ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.
Eser ya da bağlantılı ya da mali hak sahipleri ya da yetkili meslek birliği tecavüzün gerçekleştiği veya sonuçlarının meydana geldiği yerin savcılığına başvurur. Şikâyet üzerine Cumhuriyet savcısı suç konusu eşya ile ilgili olarak 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu hükümlerine göre el koyma koruma tedbirinin alınmasına ilişkin gerekli işlemleri yapar. Cumhuriyet savcısı ayrıca, gerek görmesi hâlinde, hukuka aykırı olarak çoğaltıldığı iddia edilen eserlerin çoğaltılmasıyla sınırlı olarak faaliyetin durdurulmasına karar verebilir. Ancak, bu karar yirmi dört saat içinde hâkimin onayına sunulur. Hâkim tarafından yirmi dört saat içinde onaylanmayan karar hükümsüz sayılır.
Telif hakkını ihlal eden ceza alır mı? – Telif haklarının ihlali halinde farklı iki şekilde hareket edilebilmektedir. Bunlardan ilki fikir ve sanat eserleriyle ilgili manevi, mali veya bağlantılı hakları ihlal edenlere karşı ceza davası açmak; bir diğeri de manevi ve mali haklara tecavüz tehlikesinin varlığı durumunda hukuk davası açmaktır.
Bu Kanunda koruma altına alınan fikir ve sanat eserleriyle ilgili manevi, mali veya bağlantılı hakları ihlal ederek:
Manevi ve mali haklara tecavüz tehlikesinin varlığı halinde,
Hukuk davalarında tazminat olarak manevi ve maddi tazminat talepleri söz konusu olabilir. Önceki bölümlerde sayılan eser sahibinin adını belirtmeme, eseri değiştirme gibi hukuka aykırılıklarda manevi tazminat olarak tarafların mali gücü oranında ve olayın ağırlığı ile orantılı bir para istenebilir. Yayma, çoğaltma, temsil, umuma iletim gibi mali haklara ilişkin olarak da uğranılan zarar ve kar kaybına oranlı bir bedel talep edilebilir. Manevi ve mali haklara tecavüz halinde ek olarak hukuka aykırı hareket eden kişinin bu eylemi ile elde etmiş olduğu kâr da talep edilebilir, ancak FSEK 68. madde’ye göre istenmiş olan bedel, bu bedelden düşülür.
FSEK ile ilgili davalar haksız fiil de teşkil ettiğinden Borçlar Kanunu 60. madde gereğince bir ve on yıllık zamanaşımı sürelerine tabidir. Mali haklara tecavüz aynı zamanda bir suç teşkil ediyorsa daha uzun olan ceza zamanaşımı süresi uygulanır. Bu davalar genel hükümlere göre davalının ikametgâhı veya haksız fiilin meydana geldiği yerde açılır. FSEK 66. madde gereğince ayrıca tecavüzün önlenmesi ve kaldırılması davaları davacının ikametgâhı mahkemesinde de açılabilir.
Müzik, şarkı ve beste telif hakkı, film telif hakkı, oyun ve android telif hakkı aklınıza takılan bütün telif hakkı sorularıyla ilgili uzman ulaşabilir ve ayrıntılı bilgi alabilirsiniz.
Efor Patent – Telif hakları ile ilgili tüm başvurular ve sorularınız için bizimle iletişime geçebilirsiniz.